تاریخ شمسی 24 مهر 1359

تاریخ قمری 6 ذی الحجه 1400

تاریخ میلادی 16 اکتبر 1980

خلاصه روز
بیست و پنجمین روز، از شدیدترین روزهای درگیری در خرمشهر بود. یگان های متعدد دشمن با پشتیبانی تانک ها و زرهپوش ها که به شهر نفوذ کرده بودند، در محورهای مختلف، سنگر به سنگر با به شهادت رساندن یا مجروح کردن رزمندگان انگشت شمار خودی، تا بعدازظهر مواضع رزمندگان را یکی پس از دیگری تصرف کردند که در نتیجه به مرکز شهر و پل خرمشهر تسلط یافتند، ولی یورش شجاعانه حماسه سازان خرمشهر در عصر همین روز، بار دیگر شهر را از سقوط حتمی نجات داد و نیروهای دشمن عقب رانده شدند.
این مقاومت حماسی رزمندگان، نام خرمشهر را به خونین شهر تبدیل کرد. در محور آبادان، نیروهای عراقی در ادامه پیشروی به 2 کیلومتری شهر رسیدند و جاده ماهشهر مجدداً بسته شد. در این روز نیروهای خودی در آبادان تقویت شدند. در اهواز اجرای آتش شدید و بمباران ادامه یافت و همکاری ضدانقلاب با دشمن گسترش پیدا کرد. در محور سوسنگرد برادران پاسدار طی شبیخونی، 20 تانک دشمن را منهدم کردند و هوانیروز عملیاتی را در بستان به انجام رساند. در جبهه میانی، در محورهای دهلران و شورشیرین درگیری ادامه یافت. در محور گیلان غرب، نیروهای خودی با یورش به دشمن تعداد زیادی از افراد او را کشتند. محور قصرشیرین توسط دشمن تقویت گردید. در جبهه شمالی ضدانقلاب نیروهایش را در چند محور متمرکز کرد.
هواپیماهای دشمن به نقاط مختلف چندین شهر حمله کردند و در کرمانشاه با بمباران مدارس، دانشگاه و منازل مسکونی، تعداد زیادی از دانش آموزان و مردم را شهید و مجروح کردند. نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی در این روز عملیاتی را در خاک دشمن به انجام رساند.

با گذشت بیش از سه هفته از تجاوز عراق، جمهوری اسلامی به دلیل بی ثمر دانستن تلاش های صلح، تصمیم قطعی خود را برای ادامه جنگ گرفته تا حقوق تضییع شده اش را با درهم شکستن نیروهای متجاور بازستاند. مسئولین تلاش می کنند اهرم های سیاسی و حقوقی را به خدمت استراتژی جنگی درآورده، با شرکت در مجامع بین المللی از شتاب تحرکات دیپلماتیک عراق بکاهند.
قدرت های بزرگ که کنترل خود را بر جریان حوادث منطقه از دست داده اند. نگران آینده جنگ و نتیجه آن هستند. هر دو ابرقدرت اظهار می کنند که پیروزی هر یک از طرفین، مغایر با ثبات منطقه خلیج فارس و مخالف منافع آنان است.

شرح روز
حملات و درگیری های زمینی
جبهه جنوبی
به گزارش سپاه خوزستان: دشمن در خرمشهر در حال پیشروی بوده و مواضع نیروهای خودی یکی پس از دیگری سقوط می کند.
گزارش دیگر حاکی است: نیروهای عراقی تا حدود زندان خرمشهر پیش آمده اند. حدود ساعت17 سپاه آبادان اعلام کرد: حدود 30 تانک، 30 زرهپوش و 40 خودروی ارتش عراق از جاده کمربندی به داخل خرمشهر در حال پیشروی هستند و فقط عدة کمی از تکاوران، پاسداران و مردم دفاع می کنند. شهر در حال سقوط است. نیروهای عراقی تا پل خرمشهر پیشروی کرده، با تیربار به پل شلیک می کنند. امروز از 3 هلیکوپتر ارتش که برای خرمشهر مهمات و غذا می بردند، یکی سقوط کرد و دو فروند دیگر مجبور به فرود در منطقه دشمن شدند.
در آستانة روز 24 مهر، دشمن از 3 محور پیشروی کرد و بر خرمشهر تسلط یافت. محور اول:جاده کمربندی، پادگان دژ و ساختمان های پیش ساخته کوی آیه ا . منتظری ( واقع در شمال پل خرمشهر )، محور دوم: کشتارگاه و خیابان چهل متری که با نزدیکی به مسجد جامع در واقع رخنه به قلب شهر محسوب می شود. محور سوم: تسلط کامل در بندر و نزدیکی به خیابان حاشیة رودخانه که مستقیماً به پل خرمشهر منتهی می شود. با وضعیت پیش آمده سقوط خرمشهر حتمی به نظر می رسید. محاصرة شهر موجب نگرانی و اضطراب بود. بچه هایی که در محاصره بودند، عده ای با شنا خود را به شرق کارون رساندند، عده ای هم با بلم عبور کردند. بنا به اظهار یکی از رزمندگان حاضر در صحنه: در این روز یکی از روحانیون به نام شیخ شریف در خیابان چهل متری به رگبار بسته شد و سپس یکی از نیروهای بعثی با خنجر به مغز وی کوبید و فریاد زد: من یک خمینی را کشتم، من یک خمینی را کشتم.
کمبود نیرو به وضوح مشهود بود. جای شهدا و مجروحین، نیروی جدید جایگزین نشده بود. نیروهای باقیمانده در خستگی مفرط به سر می بردند. در چند خانه 5 نفر در مقابل 200 نیروی عراقی مقاومت می کردند. در خط دیگر 10 رزمنده با حدود 100 عراقی مقابله می کردند.
در ساعات آخر روز، در حالی که شهر در آستانه سقوط قرار گرفته بود، یورش شجاعانه رزمندگان مجدداً خرمشهر را از سقوط حتمی نجات داد و نیروهای عراقی با حمایت آتش فوق العاده سنگینی که توسط توپخانه به اجرا درآمد، عقب نشینی کرده، با سختی خود را به مدخل شهر رساندند. سپاه خوزستان آخرین وضعیت امروز خرمشهر را چنین گزارش می کند: دشمن چندین سنگر خود را درشهر تخلیه و عقب نشینی کرده است. پل اصلی شهر به دست برادران افتاده و فرمانداری دوباره به دست نیروهای خودی افتاده است.
به خاطر همین مقاومت های حماسه ساز در روز 24 مهر، ستاد تبلیغات شورای عالی دفاع، نام خرمشهر را به خونین شهر تغییر داد.
امروز آبادان زیر آتش شدید توپخانه، راکت و بمباران دشمن قرار داشت. به گزارش سپاه خوزستان: دشمن تا 3 2 کیلومتر شهر آبادان پیشروی کرده است و بعدازظهر، جاده آبادان ماهشهرمجدداً بسته شد.
نیروهای خودی در مسیر آبادان با نیروهای زرهی دشمن درگیرند. با ورود نیروی جدید به آبادان، قوای خودی در این شهر تقویت شدند. ستاد لشکر 92 زرهی اطلاع داد که: دشمن با ستون پنجم خود در آبادان و خرمشهر مردم را تشویق به خالی کردن شهر می کند تا از نیروهای دفاعی شهر بکاهد. همچنین لشکر 92 زرهی گزارش داد: عده ای ضدانقلاب در مسیر رودخانه کارون با دریافت 112 قبضه مسلسل پایه دار و حدود 6 قبضه آرپی جی 7 از نیروهای عراقی، با دشمن همکاری می نمایند.
گروه شناسایی سپاه اهواز گزارش داد: عده ای از برادران سپاه با کمک ژاندارمری و پشتیبانی توپخانه، در منطقه بیوض ( جنوب اهواز ) به نیروهای دشمن حمله کرده، با انهدام چندین تانک و خودروی عراقی، آنها را مجبور به عقب نشینی کردند و نیروهای خودی با عبور از کارون، مقداری زیادی مین از منطقه جمع آوری نمودند.
اهواز امروز نیز زیر آتش توپخانه و بمباران دشمن قرار داشت.
بنا به گزارش سپاه خوزستان: در حمله شبانه برادران پاسدار به ستون تانک های دشمن در نزدیکی ده سیدیوسف رامسه ( غرب اهواز و جنوب حمیدیه )، حدود 20 تانک دشمن منهدم و تعدادی خودروی دشمن همراه با مقدار زیادی مهمات از بین رفت. طی این حمله 5 نفر از برادران شهید و مجروح شدند.
سپاه سوسنگرد طی گزارشی اعلام کرد: جاده اهواز حمیدیه سوسنگرد باز قابل تردد است. سوسنگرد از نظر موادغذایی و بنزین در مضیقه شدید است. تکاوران قصد ترک سوسنگرد را دارند. نیروهای عراقی بین سوسنگرد و بستان، در روستای فنیخی پشت رودخانه مستقرند و در سابله برادران سپاه مستقرند. ارتش عراق بر رودخانه کرخه کور 5 پل شناور زده که چند تانک از آنها محافظت می کنند. و در حال حاضر حدود 100 تانک دشمن در روستای سیار احمد آباد ( کنار کرخه کور )مستقرند. به گزارش سپاه دشت آزادگان در پاسگاه هویزه افراد جبهه التحریر و مزدوران صدام مستقر شده اند.

از اوایل صبح درگیری شدیدی بین نیروهای دشمن و نیروهای خودی در شورشیرین ( جنوب صالح آباد ) درگرفت که دشمن از زمین و هوا مواضع خودی را زیر آتش قرار داد. این درگیری تا ساعت11 ادامه داشت. به گزارش ژاندارمری: در این درگیری چند نفر از برادران پاسدار شهید و مجروح شدند. طبق اعلام سپاه در جریان همین درگیری مقداری از تجهیزات دشمن منهدم و عده ای از نفرات آنها کشته شدند.
به گزارش سپاه غرب: صبح امروز در یک حمله صبحگاهی به نیروهای مهاجم در منطقه گیلان غرب، 200 نفر از نیروهای دشمن در کیسه خواب خود نابود شدند، همچنین براثر آتش نیروهای خودی 80 نفر از نیروهای عراقی در حوالی گردنه نو به هلاکت رسیدند.
برابر اعلام مرکز اطلاعات سپاه غرب کشور: دشمن در بدو ورود به منطقه قصرشیرین نیروهایش را به صورت 47 پایگاه در منطقه مستقر کرد. اکنون تعداد پایگاه های خود را به 65 پایگاه افزایش داد که استعداد هر پایگاه شامل 135 نفر، 3 دستگاه تانک، دو قبضه توپ ضدهوایی و سایر وسایل پشتیبانی است فرمانده نیروهای عراقی در قصرشیرین طرحی در دست اجرا دارد تا با بسیج تعداد بسیاری تانک و استقرار توپخانه سنگین و به کارگیری عده ای از عشایر، ضمن یک تک هماهنگ پادگان قلعه شاهین و اسلام آباد را تصرف نماید.
به گزارش سپاه غرب کشور: تجمع و تراکم نیروهای ضدانقلاب در منطقه بابا یادگار، کوه های دالاهو و همچنین مناطق باینگان، پاوه و جوانرود رو به ازیاد است و حدود 4 تا 5 هزار نفر مسلح دراین مناطق وجود دارند که بعضی هم مجهز به آرپی جی 7 هستند. این تجمع در مناطق مریوان، سردشت و در حد فاصل کامیاران سنندج نیز به چشم می خورد.

خوزستان: امروز شهرهای مختلف خوزستان از جمله اهواز، آبادان، دزفول و اندیمشک مورد حمله و بمباران های هواپیماهای دشمن قرار گرفت.
پل دختر: میگ های عراقی 3 بار به حریم فضایی پل دختر تجاوز کرده، دیوار صوتی را شکستند.
خرم آباد: صبح امروز هواپیماهای دشمن به تنگ تیر در 40 کیلومتری خرم آباد حمله کردند.
کرمانشاه: در ساعت 11/17 امروز دو میگ عراقی به کرمانشاه حمله کردند و به یک دبستان، یک دبیرستان، چند منزل مسکونی، قسمتی از ساختمان دانشگاه رازی، چند مغازه و چند خودرو آسیب رساندند که طی این بمباران حدود 140 نفر شهید و 120 نفر زخمی شده اند که اکثر آنها دانش آموزهستند.
کرند: امروز یک میگ عراقی در کرند سقوط کرد و خلبان آن سوخت.

اطلاعیه 186
برادران پاسدار ما طی دو شب گذشته به قلب نیروهای دشمن در منطقه حمیدیه هجوم بردند و 20 تانک و چندین سنگر و سلاح های سنگین و تعدادی کامیون مهمات مزدوران عراق را منهدم ساختند و تلفات جانی زیادی به آنان وارد کردند. در این عملیات 4 نفر از برادران پاسدار به درجه شهادت نایل گشتند. همچنین بامداد پریروز یک میگ عراقی در جزیره خارک توسط یکی از هواپیماهای جنگنده ارتش سرنگون شد.
جنگنده های هوانیروز در 24 مهر، در حملات هوایی خود در منطقه غرب کشور، 7 قبضه توپ، 30 خودرو و 5 تانک دشمن را منهدم کردند و 65 نفر از مزدوران عراق را به هلاکت رساندند. در این نبرد یک هلی کوپتر توسط آتش دشمن سقوط کرد که خلبان و کمک خلبان آن به شهادت رسیدند. همچنین در 24 مهر، یک هواپیمای ارتش پس از انجام ماموریت هدف قرار گرفت که خلبان آن با چتر نجات به سلامت به زمین نشست.
اطلاعیه 193
چیره دستان دور پرواز نیروی هوایی ارتش، صبح امروز ( 59/7/24 )، دو میگ عراقی را در آسمان عراق سرنگون ساختند و به سلامت بازگشتند.
اطلاعیه 195
.. سلحشوران هوانیروز در ساعت 16 روز 59/7/24، در منطقه جنگی ایلام، پاسگاه مرزی کاسکان، دوازده تانک و یک کامیون را منهدم و تعدادی از نیروهای عراقی را نابود ساختند. همچنین این دلاوران در ساعت 9 بامداد به پایگاه های دشمن در خوزستان، بستان و سوسنگرد حمله کردند و 10تانک و تعدادی خودروی بعثی ها را نابود ساختند.

بیانیه 82
.. نتیجه جنگ دیروز و بامداد امروز به این شرح است.
زمینی، خسارات دشمن: 203 کشته و 20 اسیر. 66 تانک و 15 خودرو منهدم شد. یک هواپیما و یک هلی کوپتر در میدان نبرد سرنگون شد. خسارات ما: 15 کشته و 21 زخمی. انهدام دو تانک و یک خمپاره انداز.
هوایی: هواپیماهای دشمن در ساعت 7/35 به سلیمانیه، در ساعت9/10 به بغداد و در ساعت11/15 به بصره حمله کردند. در ساعت 11/30 سه هلی کوپتر دشمن کوشیدند در شمال راس البیشه نیرو پیاده کنند. هواپیماهای جنگی از این هلی کوپترها پشتیبانی می کردند که با تیراندازی آتشبارهای ضدهوایی یک هلی کوپتر را مجبور به فرود کرده، و آن را منهدم ساختند و 4 خدمه اش را اسیر کردند. همچنین دو هلی کوپتر دیگر و یکی از جنگنده ها را سرنگون ساختند.
هواپیماهای ما پادگانی در نزدیکی نقده، پادگانی در کرمانشاه و مخازن تصفیه نفت تهران بمباران کردند و به سلامت بازگشتند.

رادیو کلن ( 59/7/24 ):
برخلاف ادعاهای عراق دایر بر محاصره شهرهای آبادان و خرمشهر و پیشروی نیروهای زرهی عراق به آبادان، نیروهای زرهی ارتش ایران و چریک های محلی و افراد ژاندارمری این کشور موفق شده اند نیروهای عراقی را چندین کیلومتر به عقب رانده، همچنان خرمشهر و آبادان را در اختیار خود داشته باشند. نیروهای عراقی از مسافتی دور با توپخانه سنگین شهرهای خرمشهر و آبادان را زیر آتش گرفته اند.
رادیو لندن ( بخش عربی 59/7/24 ) رادیو تهران اعلام کرد که نیروهای ایران و مردم آبادان، نیروهای عراقی را ناچار به عقب نشینی بیشتر کرده اند و اکنون نیروهای عراقی در فاصله 12 مایلی آبادان خود را برای حمله بعدی تقویت می کنند. آبادان از سوی مردم به صورت یک سنگر و دژ محکم درآمده و کلیه خیابان های آن سنگربندی و راه های ورود به آن بسته شده است. آخرین گزارش رادیو بغداد حاکی است که عراقی ها آبادان را از سایر شهرهای ایران جدا ساخته و ارتباط آن را با خارج قطع کرده و رادیوی این شهر را به تصرف خود درآورده اند نزدیکی اهواز نبرد به شدت ادامه دارد و ایران تعدادی از تانک های عراق را منهدم ساخته است. در اطراف دزفول و منطقه کوهستانی نزدیک ایلام نبردهای خونین جریان دارد.

پیام امام خمینی به ملت و قوای مسلح عراق: شما ای قوای مسلح عراق بهتر می دانید که این جنگ، که به ایران به وسیله قدرت های بزرگ تحمیل شده است، تاکنون چه خسارت های جانی و مالی و حیثیتی به شما وارد نموده است قدرت های بزرگ که دستشان از مخازن بزرگ ایران کوتاه شده و سلطه و قدرتشان با همت ملت ایران و قوای مسلح آن قطع گردیده، اکنون به دست و پا افتاده اند تا با جنگ افروزی بین برادران، سلطه خود را اعاده دهند و چپاولگری خود را از سر گیرند. و شما ای ارتش عراق آلت دست نوکران سرسپرده ابرقدرت ها و دشمنان ملت های ضعیف شده اید و برخیزید ای غیرتمندان و این حزب جنایتکار را در هم کوبید و صدام و رفقای فاجر او را به جهنم فرستید و حکومتی اسلامی ـ انسانی با همراهی ملت به دست آورید و شما ای ملت شریف و مظلوم عراق که هر روز شاهد جنایت های این حزب و سران آن بوده و هستید. بدانید که این اشخاص شهرت طلب و سرسپرده به اجانب، اگر فرصت یابند، دیری نخواهد گذشت که اسلام و همه مظاهر آن را از بین خواهند برد ای جوانان دانشگاهی، ای دانشجویان عزیز، به فریاد کشور و اسلام و ملت خودتان برسید و قهرمانانه قیام کنید که فرج شما نزدیک است و حزب خدا بر حزب شیطان غلبه می کند. و ای عشایر دلیر دجله و فرات! فرصت را از دست ندهید و دشمن اسلام و میهن عزیز خودتان را با قیام قهرمانانه از پای درآورید و دین خودتان را به اسلام و قرآن مجید ادا کنید کمک به این دولت غیرقانونی غاصب کافر از گناهان کبیره و مخالفت عملی و قولی، در حد امکان، از واجبات الهیه است
من به همه دولت هایی که در این جنگ تحمیلی و یورش غیرانسانی به ایران، با دولت کافر بعث همکاری می کنند، چه همکاری تبلیغاتی و چه نظامی، به هر نحو که باشد، جداً اخطار می کنم که علاوه بر خذلان الهی و ننگ ابدی، از جزای عاجل به دست ملت های خود و ارتش نیرومند کشور اسلامی ما غافل نباشید

میشل عفلق بنیانگذار حزب بعث: جنگ عراق با ایران پیش درآمد نبرد فلسطین است سربازان عراقی به دنیا ثابت کردند که اعراب در یک جنگ پیروز شده اند.
فرستاده صدام به اندونزی: عراق آماده است از مواضع پیشروی خود در خاک ایران عقب بنشیند به شرط این که تهران حقوق بغداد را در پیمان 1940 به رسمیت بشناسد.

قرار است مسأله ایران و عراق امروز در شورای امنیت مورد بحث و گفتگو قرار گیرد. امروز بعداظهر، نخست وزیر ( آقای رجایی ) و وزیر مشاور برای شرکت در اجلاس شورای امنیت سازمان ملل متحد به نیویورک خواهند رفت.
رئیس جمهور فرانسه از شورای امنیت خواست که درباره آتش بس میان ایران و عراق تصمیمی اتخاذ نماید.

کارتر در اجتماع مردم تیسویل پنسلوانیا: ما معتقدیم که مخاصمات ایران و عراق باید خاتمه یابد و طرفین برای حل اختلافات مرزی خود مذاکره کنند. این سیاست دیرینه کشور ماست که اختلافات ارضی باید بدون توسل به زور فیصله یابد. امریکا معتقد است که امنیت ملی و تمامیت ارضی ایران در جهت ثبات بین المللی است. ما با هر تلاشی که برای تجزیه ایران و جدا کردن بخشی از پیکر ایران صورت گیرد، مخالف هستیم.
بیانیه وزارت خارجه امریکا: در چند روز گذشته در مطبوعات امریکا و بعضی کشورها گفته و نوشته شده که تماس هایی در سطح بالا میان دولت امریکا و ایران در مورد آزادی گروگان ها و تحویل وسایل یدکی و تسلیحات جنگی از سوی امریکا به ایران در ازای آزادی گروگان ها برقرار شده است. دولت امریکا این گزارش ها را تکذیب می کند.
وزارت دفاع امریکا: افراد پایگاه اکلین به گروه 36 نفری عملیات رادار زمینی و سیستم هشدار دهنده و کنترل هوابرد جنگ خلیج فارس، اضافه شده اند.
وزیر خارجه امریکا: امریکا قصد ندارد در امورد داخلی کشورهای صادر کننده نفت مداخله نماید، ولی اعتقاد دارد این شکورها باید آزادنه نفت خود را از طریق آب های بین المللی صادر کنند در تبادل نظرهای انجام شده با شوروی، هر دو کشور اطمینان داده اند که بی طرف باقی بمانند امریکا به این تعهد عمل خواهد کرد و انتظار می رود شوروی هم به این تعهد پایبند باشد.
برژنف: اختلافات ایران و عراق به ضرر ایران و عراق و کلیه کشورهای اسلامی است. این توطئه ها موجب تجاوزات بیشتر امریکا می شود. از طرفی این اختلاف باعث تقویت اسرائیل در منطقه می گردد اتحاد شوروی خواستار آن است که ایران و عراق اختلافات خود را پشت میز مذاکره حل نمایند.
رئیس امارات متحده عربی: امریکا از نقشه های ماجراجویانه خویش صرف نظر نکرده است و به احتمال قوی دست به توطئه چینی برای انجام کودتا در ایران زده است.
روزنامه السفیر چاپ بیروت: شاه حسین لشکر سوم زرهی خود را از مواضعی در غرب این کشور به عراق اعزام داشته و نیروهای دیگر ان نیز به طرف مرز عراق با سوریه فرستاده شده اند در حال حاضر حدود 50 جنگنده عراقی در پایگاه هوایی الزارق در اردن مستقرند.
امیر ابوظبی به رئیس جمهور فرانسه: منطقه خلیج فارس باید عاری از دخالت ابرقدرت ها باشد و آنها نیز چون ما فعالیت های خود را محدود به پشتیبانی از اقداماتی که برای پایان دادن به جنگ صورت می گیرد، بنمایند.